Het Panamakanaal is een belangrijke ader in het intercontinentale transport. Het verbindt de Atlantische met de Stille Oceaan, zonder dat je om Zuid-Amerika heen moet varen.

Door de uitzonderlijke droogte in Centraal-Amerika en daardoor het lage waterpeil in de twee kunstmatige meren rond het kanaal, is er minder water om de sluizen te vullen. De Panama Canal Authority (PCA) meldt dat de ernst van de droogte ongezien is en “historisch zonder vergelijking” is. PCA zag zich daarom genoodzaakt om beperkingen in te voeren op het aantal dagelijkse doorvaarten. Eind juli 2023 bracht de autoriteit het aantal schepen dat per dag door het kanaal mag varen, terug van 36 tot 32. Daarnaast werd de maximum toegelaten diepgang van grote containerschepen beperkt tot 13,41 meter, ruim twee meter minder dan normaal.

Niet meer volledig vullen

Omwille van de huidige toegelaten maximale diepgang kunnen de containerrederijen hun schepen die via Panama varen, niet meer volledig vullen. Zo verliep de maidentrip van het containerschip ‘Ever Max’ tussen Azië en de oostkust van Noord-Amerika begin augustus 2023 niet zonder slag of stoot. Het schip moest in Balboa 1.400 teu lossen omdat het te diep was voor de transit van het Panamakanaal.

Meer dan 160 schepen

De opgelegde beperkingen hebben geleid tot een steeds grotere opeenhoping van schepen aan weerszijden van het kanaal. Persbureau Reuters meldde dat er voor het weekend van zaterdag 12 augustus 2023 al 162 schepen aan het wachten waren, met nog eens 40 schepen onderweg. Begin juli waren dat er ‘slechts’ 90. Op maandag 14 augustus liep de lengte van de wachtrij iets terug, naar 136 schepen, mogelijk doordat schippers voor alternatieve routes kiezen. De Amerikaanse zender CNBC schreef dat de wachttijd voor schepen zonder reservering kan oplopen tot 21 dagen.

In een poging om de congestie te verlichten voor schepen die al in de rij staan of onderweg zijn en niet van tevoren konden reserveren, heeft PCA sinds kort de beschikbare boekingslots voor schepen in de panamax-sluizen verminderd. Die aanpassing is van kracht tot en met 21 augustus 2023. Tot vandaag blijven de reserveringen voor de neopanamax-sluizen onaangetast. PCA benadrukte dat rederijen met bestaande reserveringen geen gevolgen zullen ondervinden van de tijdelijke maatregelen.

Containerschepen voorrang

Bij het boeken van een transit krijgen containerschepen altijd voorrang op andere scheepstypes. Satellietbeelden tonen dat er geen containerschepen in de wachtrij staan. Alleen het containerschip ‘Talos’ van de Taiwanese rederij Evergreen ligt al ruim een week voor anker. De vertragingen treffen vooral multipurposeschepen en tankers, zo blijkt uit satellietdata.

Nils Haupt, hoofd Coporate Communication bij Hapag-Lloyd, meldt ons toch dat de situatie in het Panamakanaal zorgwekkend is door de maatregelen die gelden sinds 30 juli. “De eerste veertien dagen zijn goed verlopen, maar waarschijnlijk moeten we nog meer beperkingen verwachten. Alternatieve routes duren zeven tot tien dagen langer. Dat zou een optie kunnen zijn als er nog meer beperkingen komen.”

Bij MSC Belgium willen ze voorlopig geen reactie geven over de mogelijke impact op hun activiteiten.