Hoe moet het wegtransport in Europa geëlektrificeerd worden als de ontwikkeling van de batterijen onzeker is? Dat was de centrale vraag van een recente ‘TML Talk’ bij Transport & Mobility Leuven, een spin-off van de KU Leuven. Professor Maria Börjesson, verbonden aan het Zweedse Instituut voor onderzoek naar wegtransport VTI, brak er een lans voor de uitbouw van Catenary Electric Road Systems (ERS) in de Europese Unie. Via bovenleidingen kunnen vrachtwagens, uitgerust met een pantograaf, hun batterij al rijdend opladen.

Samen met collega-onderzoekers werkte Börjesson een model uit om de gebruikerskost van batterij-elektrische vrachtwagens, die transportbedrijven op hun site of via laadinfrastructuur opladen, te vergelijken met die van trolleytrucks die via ERS al rijdend opladen.

De gebruikerskost van trolleytrucks zal lager liggen dan die van batterij-elektrische trucks omdat ze  een kleinere batterij hebben

“De dagelijkse gebruikerskost van trolleytrucks zal lager liggen dan die van batterij-elektrische trucks omdat ze beschikken over een kleinere batterij en dus minder lang moeten stilstaan. Het is de overheid die de eenmalige investeringskost zal dragen om ERS uit te bouwen. De overheid zal wel 2 tot 4% van die investeringskost aanrekenen voor het onderhoud van de ‘Electric Roads’. Die zullen vooral hun vruchten afwerpen in landen waar er veel trafiek is en waardoor de kost dus kan gespreid worden over meer vrachtwagens”, aldus de Zweedse professor. “Elektrische wegen of Electric Roads zijn dus een kosteneffectieve manier om de koolstofuitstoot van zware vrachtwagens aanzienlijk te verminderen.”

Vlaanderen

Ook in Vlaanderen werd er al onderzoek verricht naar het potentieel van vrachtwagens die elektriciteit afnemen van bovenleidingen op de snelweg. In 2022 presenteerde het innovatieplatform voor de logistieke sector VIL samen met de Universiteit Antwerpen en met de medewerking van een dertigtal bedrijven, een studie over de zogenaamde Catenary Electric Road Systems. Transporteconoom Raimonds Aronietis van UA ontwikkelde hiervoor een rekenmodel specifiek voor Vlaanderen. De investering voor een uitgebreide dekking in Vlaanderen bedraagt minder dan 2 miljard. “Het kan een winstgevende manier zijn om vracht over de weg te decarboniseren, zowel voor de transporteurs als voor de operator van het netwerk, omwille van de lagere energie- en investeringskosten in vergelijking met diesel en andere alternatieve technologieën”, verklaarde Aronietis bij de voorstelling van de studie.

Astronomische investering

In Nederland namen onderzoekers de levensvatbaarheid van ERS onder de loep in opdracht van het ministerie Infrastructuur en Waterstaat. Minister Mark Harbers omschreef het systeem in een brief aan de Tweede kamer als ‘in theorie een kosteneffectieve manier voor de CO2-besparing van de logistieke sector’. Zo worden er onder meer vraagtekens gesteld bij het astronomisch kostenplaatje om een omvangrijk ERS-netwerk aan te leggen langs de belangrijkste Nederlandse snelwegen. Volgens de onderzoekers is voor een kilometer bovenleiding, een investering van 3,3 miljoen euro nodig.

Duitse test

In Duitsland worden er al enkele jaren tests uitgevoerd met zogenaamde eHighways. Al wordt daar ook het nodige voorbehoud geplaatst bij de grote investeringskost in nieuwe infrastructuur. Eerder dit jaar toonde ook de logistieke reus DSV dat het interesse heeft in trolleytrucks. In Frankfurt neemt DSV deel aan een onderzoeksproject om een eHighway te testen en aan te leggen die volledig elektrisch vrachtvervoer over lange afstand mogelijk zou maken.