De Vlaamse rivierloodsen zijn ziedend omdat bij de beslissing over de bouw van de fietsbrug over de Schelde hun advies wordt genegeerd. In een brief aan minister Lydia Peeters dreigen ze geen schepen meer te zullen beloodsen op de Boven-Schelde.
In een open brief aan Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters (Open Vld) herinneren de Vlaamse rivierloodsen eraan dat alleen zij het ‘aanvaardingsbeleid’ bepalen. Zij zullen dan ook desnoods geen schepen meer beloodsen op de Boven-Schelde.
“Het moge duidelijk zijn dat indien welke partij dan ook zou trachten om na de bouw van de fietsbrug, onze aanvaardingsvoorwaarden naast zich neer te leggen, er geen enkel beloodst schip nog zal varen op de Boven-Zeeschelde, naar de achterliggende bedrijven en naar Brussel. Aan veiligheid wordt niet getornd,” klinkt het in de drie pagina’s lange brief van de Beroepsvereniging van Loodsen (BvL) aan de minister.
Genegeerd
Volgens de BvL had midden vorige week nog een topoverleg plaats tussen de minister en de top van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK). Peeters zou daar gezegd hebben dat zij inzake de brug nog geen beslissing wou nemen en dat ze eerst nog verder onderzoek afwachtte voor wat betreft de impact op de scheepvaart. Maandag dan raakte bekend dat de Vlaamse regering de brug zal bouwen. “Welke elementen heeft de stad Antwerpen sindsdien aangebracht waardoor u het geweer van schouder heeft veranderd én het negatief advies van de loodsen voor u plots van geen belang meer is?”, vragen zij.
De BvL noemt het onbegrijpelijk dat de minister de eigen Vlaamse loodsexperts én de ingenieurs van de Vlaamse Gemeenschap (bij MDK en het Waterbouwkundig Lab, red.) negeert. De BvL is ervan overtuigd dat de beslissing om hoe dan ook een fietsbrug te bouwen, eigenlijk al twee jaar geleden werd genomen en alle bestelde studies slechts afleiding waren. Van een eerlijke studie van de alternatieven – dus ook van een hoogfrequent veer – is volgens hen totaal geen sprake geweest. De BvL blijft dus bij haar negatief advies.
Aanvaardingsbeleid
“Het zijn wij als loodsen die uiteindelijk op de Schelde het aanvaardingsbeleid bepalen in functie van de veranderende omstandigheden zoals getij, windkracht, stroomsnelheid. Het zal dus niet het stadhuis zijn die dat bepaalt”, aldus BvL-woordvoerder Yves Verspreet. “Weet dat bijvoorbeeld de grootste schepen op weg naar Wintam (Bornemse deelgemeente Hingene, red.) dat slechts kunnen bij het hoogste getij en dan heb je ook de grootste stromingen. Gezien die bijzondere situatie op de Boven-Zeeschelde zal het een bijna onmogelijke taak zijn om de aanwezigheid van een fietsbrug consequent en te allen tijde te verzoenen met de vlotheid en de veiligheid van de scheepvaart.” Als de stad of wie dan ook dus de aanvaardingsvoorwaarden van de loodsen zou negeren, zal er geen enkel beloodst schip nog varen op de Boven-Zeeschelde, naar de achterliggende bedrijven en naar Brussel. Ik denk daarbij aan bijvoorbeeld Umicore in Hoboken, Tankopslag Verbeke in Hemiksen en de industrie langs het kanaal naar Brussel.”
“Neen dit is géén actie voeren”, onderstreept Verspreet. “Wij willen alleen geen risico’s nemen en zullen de veiligheidsvoorschriften rigoureus in acht nemen in functie van onze nautische kennis van de Schelde. Als de overheden het voornemen zouden hebben af te wijken van dat aanvaardingsbeleid, zullen wij niet aarzelen om de volledige trafiek naar de Boven-Zeeschelde én de haven van Brussel stil te leggen. Voor de veiligheid.”
Cruiseterminal
Volgens de rivierloodsen zal zich overigens ook een probleem stellen voor de nieuwe cruiseterminal. “Blijkbaar heeft men er ondanks de grote investering in die terminal niet bij stilgestaan dat de cruiseschepen niet ter hoogte van de terminal zwaaien (keren, red.) maar wel stroomopwaarts ter hoogte van de Kennedytunnel waar het wat breder is. En daar wil men nu net de fietsbrug leggen. Kortom, schepen van bijvoorbeeld 220 meter zullen dan wél ter hoogte van de terminal moeten zwaaien, maar dat kan dan alleen bij hoog water. Maar cruiseschepen willen ’s morgens aankomen en ’s avonds vertrekken en dat valt uiteraard niet samen met het getij.”
Tijdverlies
Vermits vrijwel alle schepen op weg naar Wintam sleepbootonkosten zullen hebben “zelfs indien ze geen sleepboot gebruiken”, zal dat dus de groei van de scheepvaart stroomwaarts fnuiken. Die bijkomende kosten worden op 25 jaar op 52 miljoen geraamd, op 50 jaar op 77 miljoen.
Ook voor de fietsers zal, aldus de BvL, de brug weinig bedrijfszekerheid bieden. Zelfs met de geplande verhoging met drie meter, zal de brug nog gemiddeld drie keer per dag voor telkens 30 à 40 minuten geopend moeten worden. Voor de diepst liggende schepen – die zijn er toch zo’n 90 keer per jaar of voor speciale transporten zoals van Umicore – zijn openingstijden tot anderhalf uur niet uitgesloten. Bovendien, aldus de BvL, zal met de fietsbrug toch nog altijd een hoogteverschil van 17 meter moeten overwonnen wonnen. En dat is zeker voor voetgangers, laat staan voor rolstoelgebruikers, minder aangewezen.
Tot slot herinnert de BvL aan de kostprijs van de brug terwijl “er nooit een bevraging is geweest noch bij de lokale bevolking, noch bij de pendelaars” over de keuze tussen een veer of een brug. De bouw van de brug zelf wordt momenteel geraamd op 193 miljoen euro of meer dan een half miljoen euro per meter. "Mét de scheepvaartonkosten erbij wordt dat 283 miljoen over 25 jaar terwijl een nieuwe fietstunnel dan 244 miljoen zou kosten", becijfert de BvL "En een veer – een niet onderzochte optie – met vier boten zou die 25 jaar 60 miljoen euro kosten. Maar in dit dossier wordt de raad van experts terzijde geschoven en haalt de emotie de bovenhand. Want de Antwerpenaar – of een politieke partij? – wil koste wat het kost pronken met zo’n brug.”
Reacties
In een eerste reactie stelt CD&V-gemeenteraadslid Sam Voeten vanuit de oppositie “zeker voorstander te zijn van de noodzakelijke ontsluiting”. Hij herinnert er ook aan dat Vlaanderen sowieso een budget van 1,2 miljard euro voor de Antwerpse mobiliteit heeft vastgelegd. “Maar wij stellen ons wel vragen bij de besluitvorming. Waarom is er niet teruggekoppeld met de mensen die in die materie onze nautische experts zijn? Uiteraard willen we ook weten hoe het belastinggeld hier verantwoord en best beheerd wordt: waarom zijn dus de goedkopere alternatieven niet weerhouden? Wat met de toch lange duur van openen? Want dat vloekt met het principe om je pendeltijd zo kort mogelijk te houden.”
De haven van Brussel verwacht daarentegen niet dat “de brug enige impact zal hebben op de scheepvaart naar Brussel, aangezien het een beweegbare brug is. De bezorgdheid die hierover wordt geuit, lijkt hoofdzakelijk over de zeeschepen te gaan, die een zeer kleine minderheid vormen in Brussel”, aldus woordvoerder Sylvain Godfroid.
Bij het kabinet van minister Peeters konden we nog geen reactie opvangen. Van zodra die er is, leest u die hier.
Paul Verbraeken
