Snelheid van vliegtuig geeft doorslag voor transport van kunst
Het transporteren van waardevolle artefacten uit de tentoonstelling over farao Ramses II van Brussel naar Sydney, was een huzarenstuk voor Singapore Airlines. Het vergt heel wat strategisch denkwerk om zulke culturele erfgoederen snel en veilig te vervoeren. Deze bijdrage kunt u ook lezen in het Flowsmagazine van november 2023.
De cargo van Singapore Airlines bestaat voor 70 tot 80% uit farmaceutische producten. Tijdens de pandemie vervoerde de luchtvaartmaatschappij een groot aantal covidvaccins. Daarnaast behandelt het bedrijf algemene vracht en gevaarlijke goederen.
“Als de vracht in een Boeing 747 past, nemen we de uitdaging aan”, vat Stijn Hardeman, cargo sales executive bij Singapore Airlines, het samen. “In de nabije toekomst richten we ons opnieuw op de expresmarkt, omdat we in 2024 weer een passagiersvliegtuig naar Brussel krijgen.”
Onschatbare waarde
De afgelopen jaren heeft de luchtvaartmaatschappij grote schilderijen en beeldhouwwerken vervoerd, waaronder meesterwerken van Manet, Monet en Renoir, “Meestal gaat het maar over één of twee pallets vracht dat het vliegtuig op moet.” Het transport van de artefacten van Ramses II was een heel andere uitdaging. “Dit keer ging het om de volledige tentoonstelling, zoals die te zien was in het Louvre in Parijs. Toen de aanvraag binnenkwam om de kunstschatten naar Sydney te vervoeren, moet ik bekennen dat ik – als geschiedenisnerd – toch wel even schrok”, zegt Hardeman. “De expositie omvat maar liefst 181 artefacten, gaande van Egyptische schatten tot unieke relikwieën. De waarde van dat werelderfgoed is onschatbaar. Het transport ervan wilden we natuurlijk tot in de puntjes verzorgen. Je wil niet dat de sarcofaag van Ramses II van een pallet valt.”
De opdrachtgever koos voor luchtvracht vanwege de snelheid. Bij zeevervoer kan de lading soms twee maanden onderweg zijn. Bovendien zijn de omstandigheden aan boord van schepen vaak niet ideaal (te vochtig). “We maakten een tussenstop in Singapore, waar ook vochtig weer kan voorkomen, maar ons vliegtuig bleef niet langer dan vier uur aan de grond staan.”
Het feit dat de opdrachtgever Brussels Airport koos en de lading niet rechtstreeks vanuit Parijs liet vertrekken, heeft volgens Singapore Airlines te maken met de goede relatie die de luchtvaartmaatschappij onderhoudt met de expediteurs. “Dat is cruciaal om de hele operatie soepel te laten verlopen. We streven ernaar om een kwaliteitsvolle service te bieden, want het transport van kunst is nu eenmaal een complexe aangelegenheid.”
Politiebegeleiding
Het hele project nam bijna twee weken in beslag. “Er was absoluut geen ruimte voor fouten. Gelukkig hadden we al ervaring met projecten van die omvang”, zegt Jeroen Desaer, cargo manager Belgium & Luxembourg. “Enkele jaren geleden vervoerden we al een grote tentoonstelling van het Centre Pompidou naar Sydney. Australië is voor ons een belangrijke markt. We worden beschouwd als de tweede nationale carrier voor Australië en hebben soms meer capaciteit dan onze concurrenten op die route.”
Onder politiebegeleiding kwamen de kunstwerken in drie vrachtwagens vanuit Parijs. Er werden strikte begeleidingsprocedures gevolgd, met de nadruk op beveiliging en snelheid. Ook de federale politie en de Staatsveiligheid waren nauw betrokken bij het proces. De zendingen werden binnen anderhalf uur gelost en veilig opgeslagen, voordat ze zorgvuldig werden ingeladen in het vliegtuig.
“Het is de eerste keer sinds wij onze cargo-operaties in Brussel lanceerden, dat een toestel zoveel kostbare lading vervoerde”, zegt Desaer. “Natuurlijk hebben we dit niet alleen voor elkaar gekregen. Het was het resultaat van een nauwe samenwerking met het beveiligingsteam van afhandelaar WFS, dat een cruciale rol heeft gespeeld bij het opstellen van het beveiligingsprotocol.”
Flexibiliteit
Elk kunsttransport is uniek en vereist specifieke aandacht. “Elke zending moet je op een unieke manier benaderen. Een flexibele aanpak is van essentieel belang”, zegt Hardeman. “Een rigide aanpak leidt meestal tot problemen. Hier ging het erom een en ander voortdurend aan te passen zodat de operatie vlot en veilig verliep.”
Er werd niets aan het toeval overgelaten. Sommige kunstwerken zijn drieduizend jaar oud en uiterst gevoelig voor vochtigheid en temperatuurschommelingen, benadrukt Hardeman. “Meestal worden de artefacten bewaard in speciale ruimtes in musea. Als we ze transporteren, zorgen we voor luchtdichte verpakking. Onze concurrenten maken vaak tussenstops in drogere klimaten, maar wij onderscheiden ons door onze flexibiliteit. In Singapore maakten we maar een korte stop om bij te tanken en we gebruikten hetzelfde vliegtuig. De goederen hebben het toestel niet verlaten. Na vier uur vloog het rechtstreeks naar Sydney, waar de kunstwerken in een beveiligd magazijn werden opgeslagen. Het zal ongeveer een maand duren om de tentoonstelling weer op te bouwen.”
