Nieuwe wet havenbeveiliging: binnenvaartterminal moet meer controleren
De nieuwe Wet maritieme beveiliging werd gisterenavond – 2 mei – goedgekeurd door het parlement. De nieuwe wet legt bijkomende verplichtingen op voor havenfaciliteiten en maritieme spelers en zijn een zoveelste maatregel tegen de drugscriminaliteit.
Een paar maanden geleden maakte minister Van Tigchelt de oprichting van Portwatch bekend, het nieuwe meldpunt voor verdachte zaken in de havens. Ongeveer tegelijk met de voorstelling van PortWatch kondigde de minister in januari 2024 een uitbreiding aan van de nog jonge Wet maritieme beveiliging. De wetswijziging zou nog voor de verkiezingen worden goedgekeurd.
Het lijkt erop dat de minister woord gehouden heeft. Samen met de steun van Annelies Verlinden werd de wetswijziging op donderdagavond 2 mei 2024 goedgekeurd door de plenaire vergadering van het parlement. De wet treedt in voege na publicatie in het Staatsblad, al kan ook daar een bepaalde timing worden toegevoegd. De exacte timing wanneer de wet in voege treedt, is dus nog niet duidelijk.
Binnenvaart(terminals)
De belangrijkste update is de uitbreiding van een aantal bestaande maatregelen voor zeehavens naar binnenvaartfaciliteiten. Zo zullen binnenvaartterminals scherpere toegangscontroles moeten houden en zullen zij hun IT-infrastructuur beter moeten organiseren en beschermen tegen niet-geautoriseerde toegangen van binnenuit en van buitenaf. Op die manier wordt het bendes moeilijker gemaakt om te infiltreren in havenbedrijven.
Het zal voortaan ook gemakkelijker worden voor terminals en bedrijven in de haven om mensen in een “kritieke havenfunctie” vooraf te screenen via een veiligheidsverificatie. De lijst met beroepen werd onlangs gepubliceerd op de website van FOD Mobiliteit, DG Scheepvaart.
De Wet maritieme beveiliging is overigens niet alleen van toepassing op terminals. Ook heel wat andere logistieke spelers of ondersteunende bedrijven, zoals scheepsagenten, zullen maatregelen moeten treffen.
Havenverbod
De Wet maritieme beveiliging voorzag al in een havenverbod als bijkomende sanctie voor bepaalde criminele feiten. Volgens de minister werden er sinds het ontstaan van de Wet in 2023 reeds 180 havenverboden uitgesproken.
Ook het havenverbod werd uitgebreid. Via een bijzonder uittreksel van het strafregister, dat gekoppeld wordt aan de haventoegangsbadges en het ISPS-platform, wordt de controle op dit verbod nu gemakkelijker gemaakt. Omdat sommige alternatieve straffen niet op het strafregister verschijnen (bijvoorbeeld voor kleinschalige drugsfeiten) werd er een uitzondering gemaakt. Die worden wel opgenomen in het bijzondere uittreksel zodat er niemand door de mazen van het net glipt.
Camerabewaking
De achtergrond van de update van de Wet maritieme beveiliging heeft niet alleen te maken met drugscriminaliteit. Ook het conflict russen Rusland en Oekraïne heeft geleid tot een aantal concrete maatregelen. Zo voorzag de oorspronkelijke Wet maritieme beveiliging uit 2023 al in extra camerabewaking op zee. Op die manier was het mogelijk om de energie infrastrucuur (zoals het energie-eiland) en de windmolens op zee beter te beveiligen tegen aanslagen.
Het Cameranet in de havens wordt nu uitgebreid en de toegang tot de beelden wordt gemakkelijker gemaakt voor politie, douane en defensie. Ook zullen zij in de mogelijkheid zijn om livebeelden te bekijken, weliswaar onder toezicht van de havenkapiteins, die nog altijd een belangrijke rol spelen in de havenbeveiliging.
