“Wij zagen het Havenbedrijf in de jongste jaren enorm evolueren”, zeggen Manu Vandamme, asset management development manager, en Tom Van Autgaerden, port infrastructure manager Antwerpen. Ze kwamen op precies dezelfde dag in 1996 in dienst en waren eerst voornamelijk actief in het voorbereiden en realiseren van projecten zoals bijvoorbeeld het Deurganckdok. Nadien nam het belang van beheer en onderhoud toe.

Vandamme: “Gaandeweg groeiden we naar een multidisciplinair team – eerst in Antwerpen en sinds ruim een jaar ook in Zeebrugge – dat infrastructuur voorziet in functie van de goede werking van onze klanten. Dat zijn rederijen, terminalconcessionarissen, binnenvaartbedrijven, spooroperatoren enzovoort. Wij doen dat niet alleen, maar werken samen met partners als het Vlaams Gewest en Infrabel. Samen bouwen en beheren we infrastructuur voor een maximale toegankelijkheid van beide platformen Antwerpen en Zeebrugge, zowel aan de landzijde als vanaf water.”

Over welke types assets gaat het?

Vandamme: “Ten eerste zijn er de sluizen, dokken, kaaimuren, wegen, sporen en fietspaden. Ten tweede hebben we een eigen vloot die bestaat uit patrouillevaartuigen voor handhaving, een beperkte baggervloot en specifiek in Antwerpen sleepboten en de hijsbok Brabo. Ten derde beheren we leidingenzones waarin privépartijen leidingen kunnen leggen. Ten vierde zijn we verantwoordelijk voor het bouwen en onderhouden van gebouwen.”

Hoe gaat sinds de fusie in april 2022 de integratie tussen de platformen Antwerpen en Zeebrugge?

Vandamme: “Dat verliep van bij het begin vlot en met een zeer grote wederzijdse openheid. Door de grote inspanningen van Antwerpen in de voorgaande jaren om de assets beter te documenteren, was het eenvoudig om die manier van werken aan Zeebrugge te tonen. Omgekeerd is er bewust gekozen om in Zeebrugge een lokale afdeling te behouden omdat de zeer specifieke kennis van de omgeving bij de mensen ter plekke zit. De afdeling van Port Infrastructure in Zeebrugge wordt geleid door Jan Goemaere. We streven wel naar een uniforme werking in een goede verstandhouding.”

Van Autgaerden: “Bijvoorbeeld onze mensen in Antwerpen werden betrokken bij de inventarisatie van de infrastructuur in Zeebrugge, met het oog op het inschatten van het onderhoud.”

Hoe bent u georganiseerd?

Vandamme: “Een aantal afdelingen van in totaal een driehonderdtal mensen werken samen. Port Infrastructure heeft een 135-tal mensen in Antwerpen en een 30-tal in Zeebrugge. Zij staan in voor sluizen, kaaimuren, wegen enzovoort. Fleet & Building Infrastructure onderhoudt met een 140-tal mensen de vloot en de gebouwen onder de leiding van Dirk Van Vaerenbergh. Deze afdelingen worden ondersteund door mijn dienst Asset Management Development.”

Van Autgaerden: “Naast de vakmensen in eigen huis, werken wij ook met toeleveranciers. Voor beiden is het een grote uitdaging om talent te vinden om de toegankelijkheid van onze haven te garanderen.”

Hoe plannen jullie de bedrijfszekerheid en voldoende aanbod van de infrastructuur?

Vandamme: “De jongste jaren hebben we grote stappen gezet voor een intensere samenwerking tussen de verschillende afdelingen. Voorheen werkte iedereen op zijn eiland en vaak ook reactief in plaats van preventief. Samen kunnen we een beter zicht krijgen op de conditie en verwachte levensduur van onze assets. Dat laat toe om beter met meerjarenplannen te werken.”

Van Autgaerden: “Bijvoorbeeld bij bruggen en sluizen weten we uit ervaring om de hoeveel tijd er aan de onderdelen gewerkt moet worden. Dat brengen we in kaart, niet alleen voor onszelf maar ook voor onze partners, zoals we dat doen in het kader van het vijfjarig Gewestelijk Investeringsplan (GIP) van de Vlaamse overheid. Alles begint met inspecties en monitoring. Alleen zo kun je weten in welke toestand de infrastructuur zich bevindt en kun je onderhoud en herstel bijsturen. We zijn gestart met een ambitieus plan om op basis van data-analyse door algoritmes – bijvoorbeeld op de evolutie van trillingen van sluisdeuren – sneller preventief onderhoud te voorzien. Op die manier een vlotte toegankelijkheid garanderen, is beter dan te wachten tot dingen stukgaan. Dankzij deze toegenomen aandacht daalde ook het aantal arbeidsongevallen. Het is een verdienste van iedereen dat er nu veiliger gewerkt kan worden.”

In welke mate helpt digitalisering in het assetmanagement?

Vandamme: “Ten eerste brengen we de hele werking in een digitale flow. Dat begint bij het beter leren kennen van de assets via inspecties en het loopt door in het optimaliseren van de werkprocessen en uiteindelijk zelfs de bestellingen. In ons assetmanagementsysteem (AMS) zitten alle gegevens, geplande werken, kosten enzovoort. Niet alleen op kantoor maar ook op het terrein hebben mensen daar via apps directe toegang toe. Ten tweede streven we naar zo veel mogelijk digitale monitoring en analyses, op basis waarvan we snelle en slimme beslissingen kunnen nemen. Bijvoorbeeld de permanente gewichtsmeting van sluisdeuren bij het openen en sluiten, is een goede manier om de toename van aangroei door mosselen en oesters op te volgen. We werken hiervoor samen met andere afdelingen zoals Digital Information. Wij komen uit een context van aparte digitale systemen in verschillende afdelingen. Hoe meer we de verspreide informatie kunnen connecteren en gelijkschakelen, hoe beter.”

Van Autgaerden: “Ook hier komt opnieuw de speurtocht naar talent kijken. Wij zoeken mensen die van data houden, zowel analisten als stewards voor het verzamelen en beheren van correcte data.”

Welke impact heeft de energietransitie op uw werking, met onder meer verduurzaming en walstroom?

Vandamme: “Enerzijds verduurzamen we onze eigen activiteiten, met onder meer het verminderen van de emissies van vloot en onze gebouwen. We hebben bijvoorbeeld een vergroeningsprogramma om onze sleepboten op waterstof en methanol te laten varen. Anderzijds helpen we de externe havenklanten bij hun energietransitie. Daarin speelt bijvoorbeeld het beheer van de leidingenzones een grote rol. Wat het voorzien van walstroom betreft, bereiden we ons voor op de Europese regelgeving die tegen 2030 op ons afkomt. Daarvoor moeten eerst nog een paar organisatorische knopen doorgehakt worden.”

Van Autgaerden: “Toch voorzien we bij nieuwe kaaien en renovaties nu alvast uitsparingen voor elektriciteitskabels en stekkers.”

Worden jullie als beheerders van de assets met een boekwaarde van maar liefst 2,5 miljard euro (jaarrekening 2022) nauw bij de beleidsvorming betrokken?

Vandamme: “Sinds een aantal jaren groeide in Antwerpen de maturiteit om onze diensten van bij het begin van projecten te raadplegen. In plaats van elk op zijn eiland, werken de diensten nu transversaler dan vroeger. Er is niet alleen meer technisch overleg, maar ook meer afstemming met de collega’s die verantwoordelijk zijn voor de financiën, klantenrelaties en duurzaamheid. Dat kost soms meer tijd in het begin maar dat winnen we vanzelf terug bij de realisatie en het beheer.”

Hoe verloopt de relatie met de private gebruikers van uw infrastructuur?

Vandamme: “Het contact met de concessionarissen gebeurt voornamelijk via de keyaccountmanagers van de afdeling Klantenrelaties, die peilen naar de behoeften van de klanten. Ook op dat vlak is er de jongste jaren veel meer interactie tussen onze diensten onderling. Niet alles wat de klanten vragen, is mogelijk uiteraard. Want voor een gezond beleid moeten we steeds realistisch blijven. Ook wij moeten meer en meer verantwoording afleggen voor elke euro die we uitgeven. Aan elke asset wordt op basis van objectieve data een belang toegekend.”

Van Autgaerden: “De haven is een onderdeel van een keten, die in het voordeel van de klanten zo snel mogelijk moet ronddraaien. Wij doen er alles aan om niet de traagste factor te zijn. Het is prettig dat we hiervoor soms internationale erkenning krijgen. Bijvoorbeeld in de voorbereiding van de bouw van de nieuwe sluizen in Panama, kwamen de verantwoordelijken hier kijken hoe wij met onderhoud omgaan. Ook het omgekeerde gebeurt: wij verzamelen uit het buitenland kennis en ervaring.”

“Wij zagen het Havenbedrijf in de jongste jaren enorm evolueren”, zeggen Manu Vandamme, asset management development manager, en Tom Van Autgaerden, port infrastructure manager Antwerpen. Ze kwamen op precies dezelfde dag in 1996 in dienst en waren eerst voornamelijk actief in het voorbereiden en realiseren van projecten zoals bijvoorbeeld het Deurganckdok. Nadien nam het belang van beheer en onderhoud toe.

Vandamme: “Gaandeweg groeiden we naar een multidisciplinair team – eerst in Antwerpen en sinds ruim een jaar ook in Zeebrugge – dat infrastructuur voorziet in functie van de goede werking van onze klanten. Dat zijn rederijen, terminalconcessionarissen, binnenvaartbedrijven, spooroperatoren enzovoort. Wij doen dat niet alleen, maar werken samen met partners als het Vlaams Gewest en Infrabel. Samen bouwen en beheren we infrastructuur voor een maximale toegankelijkheid van beide platformen Antwerpen en Zeebrugge, zowel aan de landzijde als vanaf water.”

Over welke types assets gaat het?

Vandamme: “Ten eerste zijn er de sluizen, dokken, kaaimuren, wegen, sporen en fietspaden. Ten tweede hebben we een eigen vloot die bestaat uit patrouillevaartuigen voor handhaving, een beperkte baggervloot en specifiek in Antwerpen sleepboten en de hijsbok Brabo. Ten derde beheren we leidingenzones waarin privépartijen leidingen kunnen leggen. Ten vierde zijn we verantwoordelijk voor het bouwen en onderhouden van gebouwen.”

Hoe gaat sinds de fusie in april 2022 de integratie tussen de platformen Antwerpen en Zeebrugge?

Vandamme: “Dat verliep van bij het begin vlot en met een zeer grote wederzijdse openheid. Door de grote inspanningen van Antwerpen in de voorgaande jaren om de assets beter te documenteren, was het eenvoudig om die manier van werken aan Zeebrugge te tonen. Omgekeerd is er bewust gekozen om in Zeebrugge een lokale afdeling te behouden omdat de zeer specifieke kennis van de omgeving bij de mensen ter plekke zit. De afdeling van Port Infrastructure in Zeebrugge wordt geleid door Jan Goemaere. We streven wel naar een uniforme werking in een goede verstandhouding.”

Van Autgaerden: “Bijvoorbeeld onze mensen in Antwerpen werden betrokken bij de inventarisatie van de infrastructuur in Zeebrugge, met het oog op het inschatten van het onderhoud.”

Hoe bent u georganiseerd?

Vandamme: “Een aantal afdelingen van in totaal een driehonderdtal mensen werken samen. Port Infrastructure heeft een 135-tal mensen in Antwerpen en een 30-tal in Zeebrugge. Zij staan in voor sluizen, kaaimuren, wegen enzovoort. Fleet & Building Infrastructure onderhoudt met een 140-tal mensen de vloot en de gebouwen onder de leiding van Dirk Van Vaerenbergh. Deze afdelingen worden ondersteund door mijn dienst Asset Management Development.”

Van Autgaerden: “Naast de vakmensen in eigen huis, werken wij ook met toeleveranciers. Voor beiden is het een grote uitdaging om talent te vinden om de toegankelijkheid van onze haven te garanderen.”

Hoe plannen jullie de bedrijfszekerheid en voldoende aanbod van de infrastructuur?

Vandamme: “De jongste jaren hebben we grote stappen gezet voor een intensere samenwerking tussen de verschillende afdelingen. Voorheen werkte iedereen op zijn eiland en vaak ook reactief in plaats van preventief. Samen kunnen we een beter zicht krijgen op de conditie en verwachte levensduur van onze assets. Dat laat toe om beter met meerjarenplannen te werken.”

Van Autgaerden: “Bijvoorbeeld bij bruggen en sluizen weten we uit ervaring om de hoeveel tijd er aan de onderdelen gewerkt moet worden. Dat brengen we in kaart, niet alleen voor onszelf maar ook voor onze partners, zoals we dat doen in het kader van het vijfjarig Gewestelijk Investeringsplan (GIP) van de Vlaamse overheid. Alles begint met inspecties en monitoring. Alleen zo kun je weten in welke toestand de infrastructuur zich bevindt en kun je onderhoud en herstel bijsturen. We zijn gestart met een ambitieus plan om op basis van data-analyse door algoritmes – bijvoorbeeld op de evolutie van trillingen van sluisdeuren – sneller preventief onderhoud te voorzien. Op die manier een vlotte toegankelijkheid garanderen, is beter dan te wachten tot dingen stukgaan. Dankzij deze toegenomen aandacht daalde ook het aantal arbeidsongevallen. Het is een verdienste van iedereen dat er nu veiliger gewerkt kan worden.”

In welke mate helpt digitalisering in het assetmanagement?

Vandamme: “Ten eerste brengen we de hele werking in een digitale flow. Dat begint bij het beter leren kennen van de assets via inspecties en het loopt door in het optimaliseren van de werkprocessen en uiteindelijk zelfs de bestellingen. In ons assetmanagementsysteem (AMS) zitten alle gegevens, geplande werken, kosten enzovoort. Niet alleen op kantoor maar ook op het terrein hebben mensen daar via apps directe toegang toe. Ten tweede streven we naar zo veel mogelijk digitale monitoring en analyses, op basis waarvan we snelle en slimme beslissingen kunnen nemen. Bijvoorbeeld de permanente gewichtsmeting van sluisdeuren bij het openen en sluiten, is een goede manier om de toename van aangroei door mosselen en oesters op te volgen. We werken hiervoor samen met andere afdelingen zoals Digital Information. Wij komen uit een context van aparte digitale systemen in verschillende afdelingen. Hoe meer we de verspreide informatie kunnen connecteren en gelijkschakelen, hoe beter.”

Van Autgaerden: “Ook hier komt opnieuw de speurtocht naar talent kijken. Wij zoeken mensen die van data houden, zowel analisten als stewards voor het verzamelen en beheren van correcte data.”

Welke impact heeft de energietransitie op uw werking, met onder meer verduurzaming en walstroom?

Vandamme: “Enerzijds verduurzamen we onze eigen activiteiten, met onder meer het verminderen van de emissies van vloot en onze gebouwen. We hebben bijvoorbeeld een vergroeningsprogramma om onze sleepboten op waterstof en methanol te laten varen. Anderzijds helpen we de externe havenklanten bij hun energietransitie. Daarin speelt bijvoorbeeld het beheer van de leidingenzones een grote rol. Wat het voorzien van walstroom betreft, bereiden we ons voor op de Europese regelgeving die tegen 2030 op ons afkomt. Daarvoor moeten eerst nog een paar organisatorische knopen doorgehakt worden.”

Van Autgaerden: “Toch voorzien we bij nieuwe kaaien en renovaties nu alvast uitsparingen voor elektriciteitskabels en stekkers.”

Worden jullie als beheerders van de assets met een boekwaarde van maar liefst 2,5 miljard euro (jaarrekening 2022) nauw bij de beleidsvorming betrokken?

Vandamme: “Sinds een aantal jaren groeide in Antwerpen de maturiteit om onze diensten van bij het begin van projecten te raadplegen. In plaats van elk op zijn eiland, werken de diensten nu transversaler dan vroeger. Er is niet alleen meer technisch overleg, maar ook meer afstemming met de collega’s die verantwoordelijk zijn voor de financiën, klantenrelaties en duurzaamheid. Dat kost soms meer tijd in het begin maar dat winnen we vanzelf terug bij de realisatie en het beheer.”

Hoe verloopt de relatie met de private gebruikers van uw infrastructuur?

Vandamme: “Het contact met de concessionarissen gebeurt voornamelijk via de keyaccountmanagers van de afdeling Klantenrelaties, die peilen naar de behoeften van de klanten. Ook op dat vlak is er de jongste jaren veel meer interactie tussen onze diensten onderling. Niet alles wat de klanten vragen, is mogelijk uiteraard. Want voor een gezond beleid moeten we steeds realistisch blijven. Ook wij moeten meer en meer verantwoording afleggen voor elke euro die we uitgeven. Aan elke asset wordt op basis van objectieve data een belang toegekend.”

Van Autgaerden: “De haven is een onderdeel van een keten, die in het voordeel van de klanten zo snel mogelijk moet ronddraaien. Wij doen er alles aan om niet de traagste factor te zijn. Het is prettig dat we hiervoor soms internationale erkenning krijgen. Bijvoorbeeld in de voorbereiding van de bouw van de nieuwe sluizen in Panama, kwamen de verantwoordelijken hier kijken hoe wij met onderhoud omgaan. Ook het omgekeerde gebeurt: wij verzamelen uit het buitenland kennis en ervaring.”