Dubbelinterview Van Coillie en Hellebosch over duurzame binnenvaart

Flowsmagazine, Transport
Flowsredactie
20220330 Van Coillie en Hellebosch
Antoon Van Coillie en Frank Hellebosch © Koen Heinen

In het Flowsmagazine van maart komen bedrijven aan het woord die het begrip ‘duurzaamheid’ concreet vormgeven. Antoon Van Coillie (Zulu Associates) en Frank Hellebosch (Barging Solutions) delen hun visie over de binnenvaart van de toekomst. 

Over een ding zijn ze het eens: de binnenvaart staat voor een grote verandering. Drijfveren van die verandering zijn duurzaamheid, klimaatverandering, digitalisering en de bemanningsproblematiek. Ook autonoom varen zal een grote impact hebben op de sector. 

Frank Hellebosch is general manager van Barging Solutions en voorzitter van de Coöperatieve van Binnenvaart Ondernemers (C.B.O.). Barging Solutions is de binnenvaarttak van Manuport Logistics. Hellebosch is coauteur, samen met Christa Sys (UA), van het vorig jaar uitgebrachte boek ‘Binnenvaart: theorie en praktijk’.   

Antoon Van Coillie is director van Zulu Associates en bezieler van de ‘Zulu’-pallet shuttle barges. Hij focust op de ontwikkeling van autonome en zero-emissieschepen.  

Wat zijn jullie eisen op het vlak van duurzaamheid voor de coöperanten van C.B.O.? 

Frank Hellebosch (FH): “We bekijken hoe we de particuliere schippers op weg kunnen helpen naar vergroening. Eerst moeten we onze eigen weg maken. Het is nog wachten op de juiste oplossingen op het vlak van brandstof en technologie voor we een beslissende actie ondernemen. Dat de vloot vernieuwd moet worden, is duidelijk. Oudere schepen zullen geleidelijk niet meer aan de vereiste veranderingen voldoen. De CO2-problematiek en autonoom varen zullen een ander licht werpen op de binnenvaart.” 

Antoon Van Coillie (AVC): “Volgens een studie van het Nederlandse mobiliteitsinstituut KMI telt de Nederlandse binnenvaartvloot – de modernste in West-Europa – 6.700 drogebulk- en containerschepen. 70% daarvan is ouder dan 44 jaar. Die worden gesloopt omdat ze niet meer zero-emissie of emissiearm gemaakt kunnen worden. In totaal gaat het om 2,5 miljoen ton cargocapaciteit die vervangen moet worden. Dat is een fantastische opportuniteit.” 

Is retrofitting een oplossing voor een deel van de vloot?  

FH: “De uitzondering bevestigt de regel.” 

AVC: “Als je autonoom vaart, heb je geen accommodatie aan boord nodig. Een autonoom varend schip is veel meer dan camera’s en communicatiesystemen. Je moet heel het systeem veranderen, de manier van aandrijving, de communicatie enzovoort. Dan heeft retrofit geen zin.” 

FH: “Inderdaad, het casco zal veranderen omdat er veel minder ruimte voor een woning nodig zal zijn. Daardoor krijg je andere types schepen, grotere schepen.”  

AVC: “Ik ben niet voor grotere schepen. Klasse IV (1.000 tot 1.500 ton en 80 tot 85 meter lang) is voldoende. Een groot schip dat in een te klein kanaal komt, verbruikt 60 tot 80% meer energie. Duurzaamheid is niet alleen maar een motor vervangen, het is ook een andere manier van werken om zo weinig mogelijk energie te verbruiken. Met het gros van de huidige vloot kun je dat niet.” 

FH: “Met grotere schepen bedoel ik dat je meer laadruimte krijgt doordat het woningdeel voor een groot deel verdwijnt. In de vloot kleine schepen zit een groot gat, terwijl ze nog nodig zijn. Er zal in ieder geval een omwenteling komen in de binnenvaart.”  

AVC: “En die gaat heel ver. Als je bijvoorbeeld een schip digitaal laat communiceren met een sluis, heb je geen VHF-radioverbinding meer nodig. De helft van de ongevallen met binnenschepen gebeurt omdat schippers elkaar niet begrijpen via de VHF.” 

Hoe past autonoom varen in het duurzaamheidsverhaal?  

AVC: “De kosten die je bespaart door autonoom varen, kun je investeren in niet-fossiele brandstoffen. Alleen al de bemanning is een grote besparing, afgifte van vuil water en afval, walstroom enzovoort. Het zijn allemaal kosten die wegvallen. Dat geldt ook voor de kost van de persoonlijke veiligheidsvoorzieningen. We moeten naar onbemande vaart. Dat zal in fases gebeuren, maar dat is de toekomst.”  

FH: “Als je dat tien jaar geleden tegen een klassieke schipper zei, lachte die dat weg. Nu gaan ze er wel in mee. Er zal andermaal een deel schippers uit het beroep verdwijnen.” 

AVC: “Je ziet dat al bij de scheepsmakelaars. Het aantal schepen dat te koop staat, stijgt. Als je niet naar een bepaald niveau van vergroening gaat, is het schip niks meer waard. De overheid heeft hier een rol om voor een sociaal vangnet te zorgen voor mensen die nog op een oud schip zitten, bijvoorbeeld door ze een premie te geven om hun schip uit de vaart te nemen.” 

Vanuit het Europees Parlement is er een voorstel voor een binnenvaart- of sloopfonds voor investeringen in alternatieve brandstoftechnologie. Zit daar iets in?  

AVC: “Ik denk dat we dat moeten doen. Dat kan betaald worden door de impuls die de bouw van nieuwe schepen aan de economie geeft en de belastingen die daaruit voortvloeien. Die nieuwe schepen moet je hier bouwen en niet in China. Als je ziet wat er de laatste vier jaar alleen al in België is gebeurd op het vlak van zero-emissie en autonoom varen: CMB dat samen met ABC een waterstof/dieselmotor uitbrengt en een waterstofbunkerstation neerzet, Seafar dat actief remote control in de vaart brengt, Dot Ocean met de autonome plasticruimer op de Schelde, enzovoort. We creëren een volledig nieuwe knowhow, een nieuwe industriële sector. Dat is fantastisch.” 

FH: “De Vlaamse Waterweg heeft het studiebureau Möbius opdracht gegeven om het ontwerp en de lancering van de Green Deal Binnenvaart te begeleiden. Die Green Deal beschrijft het traject voor de vergroening en financiering van de Belgische binnenvaartvloot tot 2030, met doorkijk naar 2050. Er moet een centrale aansturing zijn. Dat is belangrijk voor de schippers.” 

AVC: “De klassieke schipper, het beroep zoals we het vandaag kennen, zal verdwijnen.” 

FH: “Die mensen zullen andere taken opnemen.” 

AVC: “De schipper-eigenaar kan de financiële kracht niet meer opbrengen. Rederijen en investeerders zullen dat overnemen.” 

FH: “De industrie kan daarin ook een rol spelen. Ze is ongerust over wat er staat te gebeuren en overweegt om terug sterker bij het geheel van de binnenvaart betrokken te worden. Dat kan ertoe leiden dat ze mee investeert in deze tak.” 

AVC: “Er zijn al bedrijven die zeggen dat logistiek geen kost is, maar een strategische vector in hun corporate policies. Naast KPI’s die alleen maar gericht zijn op kost, krijg je nu de vraag naar duurzaamheid. Kost, duurzaamheid en bedrijfszekerheid, dat zullen de drivers zijn.” 

FH: “Transport is geen kost, het geeft een meerwaarde aan het product.” 

AVC: “We staan voor een evolutie, als het al geen revolutie wordt. Er zullen heel snel zaken veranderen, digitalisering en klimaatverandering spelen daarin een rol.” 

FH: “Ook bedrijven moeten hun transport herzien. Het gaat niet meer om aankopen. Eerst zullen ze bekijken hoe ze hun lading wegkrijgen met het tekort aan schepen en in tweede instantie zullen ze naar de nieuwe technologie kijken. In die volgorde.” 

Op welke termijn verwachten jullie die grote veranderingen?  

AVC: “Diegenen die nu nog een Euro Stage 2-motor hebben ingebouwd, mogen binnen vijf jaar stoppen. Niet omdat de wetgeving verandert, maar omdat de klanten het niet meer willen. Digitalisering, duurzaamheid en de bemanningsproblematiek zullen de grote verandering in gang zetten. Dat duurt nog maximum vijftien jaar.” 

Je bent zelf bezig met de ontwikkeling van autonome en zero-emissieschepen. Hoever staat het daarmee? 

AVC: “Dit jaar en volgend jaar zal een van de ‘Zulu’-schepen dienen als demonstrator voor autonome vaart in Vlaanderen in het kader van het AUTOSHIP-project (www.autoship-project.eu/). COVID-19 heeft voor vertraging gezorgd, maar nu is het project in concrete voorbereiding. Anderzijds ontwikkelen we bij Zulu Associates ook een autonoom zero-uitstootbinnenschip CEMT klasse IV. We zijn rond met de FEED (Front End Engineering and Design). We weten welke systemen we aan boord zullen nemen, maar nog niet welke merken. Daar gaan we nu over praten. We verwachten dat de testvaarten voor 2023 kunnen starten. Vanaf dag één gaan we voor autonoom varende schepen zonder bemanning. Ik praat binnenkort op een seminarie van de Franse waterwegbeheerder VNF. Het anders heel traditionele VNF is nu ook wakker geschoten. In de komende jaren kan het noorden van Frankrijk tot in Amsterdam één vaargebied worden waar we autonoom varen.” 

Koen Heinen

Dubbelinterview Van Coillie en Hellebosch over duurzame binnenvaart – Flows

Dubbelinterview Van Coillie en Hellebosch over duurzame binnenvaart

Flowsmagazine, Wegtransport
Flowsredactie
20220330 Van Coillie en Hellebosch
Antoon Van Coillie en Frank Hellebosch © Koen Heinen

In het Flowsmagazine van maart komen bedrijven aan het woord die het begrip ‘duurzaamheid’ concreet vormgeven. Antoon Van Coillie (Zulu Associates) en Frank Hellebosch (Barging Solutions) delen hun visie over de binnenvaart van de toekomst. 

Dit artikel is exclusief voor abonnees.

Kies een formule en krijg toegang tot alle artikels. Of log in als abonnee.

PARTICULIER
€325,00294,00/jaar
Onbeperkt toegang tot alle artikels met 1 login. Perfect voor mensen met een gezonde interesse in onze sector. (Geen factuur)
DOCENT
DOCENT 171,00 /jaar
Onbeperkt toegang tot alle artikels. Geschikt voor docenten in voltijdse dagopleidingen voor de logistieke sector.
PROFESSIONAL
348,00/jaar
Onbeperkt toegang tot alle artikels met 1 login. Perfect voor consultants en zelfstandigen.
BEDRIJVEN
Vanaf €513,00/jaar
Onbeperkt toegang tot alle artikels met meerdere logins. Perfect voor organisaties met nood aan meerdere logins.
ZAKELIJK ABONNEMENT VOOR GROTE ONDERNEMINGEN
 
Als grote onderneming hebt u meer dan 6 logins nodig. We helpen u graag verder via een offerte op maat. Contacteer ons via abonnementen@flows.be.