Het International Transport Forum (ITF) reikt elk jaar een prijs uit aan onderzoekers wiens research beleidsvorming rond transport ten goede kan komen. Florent Laroche krijgt de prijs voor een baanbrekende studie naar de intensiteit van de concurrentie op de markt van het goederenvervoer per spoor. Laroche, die als assistent-professor verbonden is aan de Université Lumière in het Franse Lyon, sleept daarmee de mooie som van 5.000 euro in de wacht.
Made in Antwerp
Ook in Antwerpen mogen we een beetje fier zijn op Laroches bekroning. De research voor zijn verhandeling is immers 'made in Antwerp.' Laroche stuurde aan de Universiteit Antwerpen immers een team aan binnen het project Brain Trains, waarbinnen de uitdagingen voor het multimodale vrachtvervoer via het spoor worden bekeken. Tien jaar na de officiële vrijmaking van de Europese spoormakt blijven er immers genoeg uitdagingen om van het spoor een echte vrije markt te maken. Dat is zeker het geval voor Belgische spelers, die internationaal heel wat concurrentie te duchten hebben van grote spelers als SNCF of Deutsche Bahn. Brain Trains-coördinator en UAntwerpen-professor Thierry Vanelslander, die samen met zijn collega's Eddy Vandevoorde en Christa Sys deel uitmaakte van Laroches team, licht de belangrijkste bevindingen toe. "Samen met Florent hebben we een doorgedreven marktanalyse van de spoorgoederensector gemaakt. De bevindingen zijn behoorlijk positief: er zijn wel degelijk nieuwe spelers bijgekomen op die markt."
Meer concurrentie wenselijk
"Maar er blijven barrières bestaan die de markt minder concurrentieel maken dan wenselijk is", gaat Vanelslander verder. "Zo is de toetredingsdrempel erg hoog doordat er veel kapitaal nodig is om een nieuwe spoorvervoersmaatschappij op te starten. De winstgraad van de ondernemingen in spoorgoederenvervoer fluctueert weinig, meer concurrentie is wenselijk. Het risico op de vorming van oligopolies blijft bestaan op West-Europees niveau. Vanuit die bevindingen zou het European Railway Agency zichzelf meer moeten opstellen als een echte concurrentie-autoriteit. Vandaag blijven er nog te veel linken tussen nationale operatoren en hun eigen spelers. Voor een relatief kleine speler als het Belgische Lineas betekent dat minder toegang tot de andere Europese markten. De grote nationale spelers zetten de eigen markt te weinig open voor nieuwkomers. Terwijl we als klein land, zeker als het over goederenvervoer per spoor gaat, een internationaal perspectief moeten aanhouden."
Laroche geeft aan dat deze studie slechts een begin is en dat er nog heel wat onderzoek nodig is. "Een diep begrip van het goederenvervoer per spoor en verbeterde analysemethodes zijn een noodzakelijke voorwaarde voor betere economische regulering en efficiëntere beleidsmaatregelen om een modal shift in het vrachtvervoer tot stand te brengen. Het creëren van een Europees observatorium voor het goederenvervoer per spoor zou een manier kunnen zijn om dat te bewerkstelligen", besluit de jonge onderzoeker.
Michiel Leen
