
De zesde verdieping van het MAS is vanaf nu permanent gewijd aan de geschiedenis van de stad Antwerpen en haar haven. Een vernieuwde opstelling biedt de samenstellers de kans om te putten uit de enorme reserve aan havenerfgoed in de depots van het museum. Zo vind je aan het begin van de tentoonstelling een intact glasraam uit de kerk van het verdwenen polderdorp Oosterweel, opgedragen aan de zeelieden. Rederij CMB overhandigde eerder deze week nog een schaalmodel van haar Bocimar-bulker 'Mineral Yangfan' aan het museum, ter ere van het 125-jarige jubileum van de rederij.
Van dok tot dok
De tentoonstelling behandelt de geschiedenis van de Antwerpse haven van het prille begin tot nu. De verschillende bloeiperiodes van de haven krijgen in de tentoonstelling elk een eigen 'dok', waarin wordt stilgestaan bij de fase waarin de haven zich toen bevond. Een en ander wordt rijkelijk geïllustreerd met museumstukken, waaronder een indrukwekkend walvisbeen, waarvan de oude Anwerpenaren meenden dat het beenderen waren van de reus 'Antigoon'. Het object gaf recent nog een van zijn geheimen prijs: een schildering van een riddertafereel.
In elk 'dok' wordt aandacht besteed aan de 'trade' die op dat moment toonaangevend was in Antwerpen. Zo staat de 'Gouden Eeuw' tot aan de val van Antwerpen in het teken van de exotische en luxueuze waren die in Antwerpen verscheept en verhandeld werden. De bloeiperiode van de haven is vanaf het einde van de negentiende eeuw gekoppeld aan de koloniale expansie in Congo.
Het verhaal van de haven van vandaag, met haar focus op de containertrafiek, wordt vertaald in een poëtische video, 'La Mouette', over het leven aan boord van een moderne containerreus. Het is een werk van Sébastien Segers.
Op de foto (bruikleen Maersk): containerschip Verhaeren, een van de eerste grote containerschepen van Belgische makelij.
Wereldcollectie
Het ruimtelijk ontwerp waarbij de bezoekers langs ‘dokken’ reizen, is van scenograaf Koen Bouvée en dramaturg Gerry de Mol. De expo werd samengesteld door Waander Devillé, de conservator van de maritieme collectie van het MAS, en Vincent Boele, conservator Wereldculturen met de focus op Amerika en Oceanië;. Vincent werkte jarenlang in het Amsterdamse Hermitagemuseum en maakte enkele jaren geleden de overstap naar het MAS. "De onderdompeling in de wereld en de geschiedenis van de haven was ongemeen boeiend voor mij", klinkt het.
Machine
In elk 'dok' tref je ook beelden aan van fotograaf Koen Broos. Die gaan over de haven en over de mensen en producten die elk tijdvak definieerden. "Ik heb de haven expliciet willen tonen als deel van de stad. Door 's ochtends en 's avonds te gaan filmen, laat ik zien dat de stad misschien wel gaat slapen, maar dat de machine van de haven blijft draaien. Door ook beelden van de historische havenkranen in de installatie te integreren, geef ik de bezoekers van de tentoonstelling het signaal: 'Ga straks zeker ook eens buiten kijken, daar is het te doen, daar is nog meer te zien.'" De video's onder het thema 'Dragers' werden opgenomen in de Droogdokken en de magazijnen van het MAS.
Echte mensen
De enorme omvang van de containerschepen is een uitdaging voor Broos. "Van ver af is een containerschip een wat afstandelijk, mysterieus ding. Als je er dan dicht bij staat, zie je meteen dat enorme patina, en je beseft: het gaat om echte mensen en fysieke producten, zaken die je kunt zien, voelen, aanraken ... Die tactiliteit en menselijkheid heb ik in beeld willen brengen."
Koen is vooral bekend van zijn auteursportretten en theaterbeelden. Maar hij is als fotograaf ook vaak in de haven te vinden in opdracht van bedrijven. "Ik kom er erg graag. In opdract van Cepa maakte ik eerder al een reeks portretten over havenarbeiders. De grote schepen fascineren me: zo'n containerreus is toch iets krankzinnigs. Zo'n schip tart de wetten van de fysica."
Michiel Leen
Praktisch:
Expo 'Vracht' is te zien op de zesde verdieping van het MAS. Reserveer hiervoor een ticket 'MAS'.