Dankzij de filmpjes op YouTube en de reportages in kranten en op TV, is Jan-met-de-pet nu bewust van het immense probleem van de economische en politieke vluchtelingen die het Britse ‘paradijs’ willen bereiken.
De vervoerders, daarentegen, kennen het probleem in Calais (en in mindere mate in andere Noordzeehavens) al veel langer. De crisis neemt een dergelijke omvang, dat steeds meer transporteurs zich genoodzaakt voelen om opdrachten naar het VK te weigeren. Dat komt onder andere omdat de controles vertragingen veroorzaken en ladingen (of voertuigen) schade oplopen. Voor HACCP-verzegelde vrachtwagens is het bijvoorbeeld een ramp wanneer de zegels door de migranten worden gebroken. Zelfs wanneer ze niet aan boord kruipen, kan de lading bij aankomst geweigerd worden. Bedrijven die binnen de rij- en rusttijden vijf adressen in het VK konden beleveren, geraken door het oponthoud nu niet verder dan drie adressen, wat het economisch model van hun transporten volledig ondermijnt.
Nu weigeren ook vrachtwagenchauffeurs steeds vaker om naar het VK te rijden. Het is voor hen niet alleen psychologisch belastend om de schrijnende problematiek van de illegale migranten steeds weer onder ogen te krijgen, ze voelen zich ook door hen bedreigd. De verstekelingen worden wanhopig en almaar driester: ze gooien stenen en gingen al over tot fysieke bedreigingen.
Hun grootste vrees is echter in het VK beboet of - nog erger - aangehouden te worden indien er migranten aan boord van hun oplegger worden gevonden. Want het lijkt er op dat sommige vrachtwagenchauffeurs van de chaos profiteren om een cent bij te verdienen, wat veel colaterale schade toebrengt. Ook de bonafide chauffeurs worden nu verdacht.
Calais is het symbool geworden van een mondiale problematiek die niet opgelost geraakt en misschien zelfs niet op te lossen is
Zo heeft de Britse ‘Border Force’ enkele dagen geleden in de haven van Killingholme in een Hongaarse vrachtwagen 51 illegale migranten gevonden. Volgens de Home Office waren ze met medeweten van de Hongaarse chauffeur in de oplegger gekropen en werd hij aangehouden op verdenking van ‘het faciliteren van illegale migratie’.
De Britse politie deed kort nadien een gelijkaardige vaststelling bij een controle langs de weg in Cambridgeshire. In een Franse vrachtwagen troffen ze 27 illegalen aan. De Britse chauffeur – en de verstekelingen – werden aangehouden. Er is ook het recente voorval van vier Poolse chauffeurs die in Harwich werden aangehouden nadat in hun trucks liefst 68 illegalen waren gevonden.
Dat er telkens zoveel illegalen werden aangetroffen, kan er op wijzen dat de bestuurders van de trucks wisten dat ze aan boord waren. Maar is dat zo? Als men de beelden ziet van de vrachtwagens die nu in Calais bestormd worden, kan het ook zijn dat de vrachtwagens lukraak werden gekozen en dat de chauffeur gewoon pech had. Waren ze medeplichtig of niet? Joost mag het weten. Maar het gevolg is wel dat elke chauffeur die migranten aan boord heeft, nu voor de Britse controlediensten schuldig is.
Calais is maar het tipje van de ijsberg. Alle aandacht gaat er naartoe. Nu we weer minder beelden krijgen van verdronken vluchtelingen in de Middellandse Zee, is de Franse ferryhaven even het symbool geworden van een falend Europees beleid. Of liever, van een mondiale problematiek die niet opgelost geraakt en misschien zelfs niet op te lossen is.
De transportsector is hiervan – na de arme stakkers zelf – de grootste dupe. Het is aan de politiek om ook dit te erkennen.