We lopen vaak mee in de waan van de dag. En de hippe woorden doen het goed. Out of the box! Digitalisering! Duurzaamheid! Maar af en toe stelt een mens vast dat het niet allemaal hip en nieuw moet zijn. Vandaag roepen we: leve de oude modellen!
Met veel plezier noteren we bij Flows een snel groeiende belangstelling voor het thema duurzaamheid. Onze jongste printmagazine over het onderwerp, waarvan u de artikels ook online kunt lezen, blijkt een gesmaakte voltreffer. Duurzaamheid is hip. Zoveel is duidelijk.
Weet u, als hoofdredacteur is het mijn droeve lot om bijna dagelijks het hoofd (vandaar dat woord in die functietitel) te bieden aan een briesende bedrijfsleider die vindt dat we over de problemen in haar/zijn bedrijf moeten zwijgen, dat we niet mogen melden dat er een vergunningsaanvraag loopt of dat we eerst schriftelijke toestemming in viervoud uit het hoofdkwartier in Verwegggistan moeten krijgen om te schrijven dat vorige week een nieuw magazijn is geopend. Het NIMB-syndroom (not in my backyard) geldt duidelijk ook vaak voor de persvrijheid. Het is dan ook best verrassend om vandaag ontevreden mensen aan de lijn te krijgen omdat zij niet aan bod kwamen in die reeks artikelen over duurzaamheid. Voor de verandering kan ik eens instemmend knikken en zeggen dat ze zeker een punt hebben. Het kan verkeren.
Realiteit
Alle gekheid op een stokje. Een mens kan alleen maar blij zijn dat duurzaamheid een centraal begrip is in de bedrijfsvoering vandaag. Het besef dat je op een ecologische woestijn geen economisch bos kunt planten, is stilaan gemeengoed. Dat die aangescherpte gevoeligheid soms meer gevoed wordt door economische dan ecologische motieven is geen schande. Ondernemers hebben nu eenmaal de rol om vanuit een economische realiteit te handelen.
Helaas komt uitgerekend nu de duurzaamheid vanuit een ander perspectief in the picture. Ook dit is realiteit: de beschamende crommunicatie (geen tikfout) bij P&O over de zware saneringsoperatie en de zoveelste aflevering in de soap bij PostNL zetten het vraagstuk van de duurzaamheid in de omgang met medewerkers in de schijnwerpers. Het dwingt ons tot introspectie.
Boter
We zien allemaal hoe de chauffeurs bij alle koerierbedrijven onder druk staan. Maar het ergert ons meer dat ze al bijna terug achter hun stuur zitten voor wij uit onze zetel zijn na de deurbel, dan dat we ons vragen stellen over hun verloning, arbeidsvoorwaarden en de impact van hun draaiende aftandse diesel op het milieu. En het voelt verrekt ongemakkelijk als P&O meldt dat een bus goedkopere buitenlandse werknemers klaarstaat om de inlandse werkkrachten te vervangen. Want wij zoeken natuurlijk zelf wel het goedkoopste ticket voor ons kerstshoppingweekend in Borisland. Voor u zich aangevallen voelt: ik gebruik bewust het woord we. Ik draag hier ook een stevig botervlootje als hoofddeksel.
Arbeidsvoorwaarden
Het punt is: we kunnen er niet blind voor zijn dat duurzaamheid ook gaat over duurzaam omgaan met mensen. Zeker in een model van concurrentie op wereldschaal is dat een mogelijk nog moeilijker vraagstuk dan het uitfaseren van fossiele brandstoffen en het herdenken van productie- en afvalstromen. Met milieunormen is het al moeilijk om niet in de strenge Europese voet te schieten. Dat is met arbeidsvoorwaarden niet anders. In China en Dubai kijken ze duidelijk anders naar medewerkers dan hier, om een open deur in te trappen.
Vanelslander
Het is op momenten waarop een mens moeilijke ethische overwegingen maakt als deze, dat een studie als die van professor Vanelslander welkom is. Zowel aan werkgevers- als werknemerskant wordt in ons land bijna chronisch gesakkerd over elkaars standpunten. Maar dat ons overlegmodel op het einde van de rit dan blijkbaar toch beter werkt dan het conflictmodel, is een opsteker voor beide partijen.
Vredespijp
Misschien moeten we beginnen met dat beproefde overlegmodel wat meer te koesteren. Het woord historisch wordt te pas en te onpas gebruikt. Maar als later blijkt dat het verbond rond Doel, dat vandaag werd bekendgemaakt, ook effectief standhoudt, zal het inderdaad historisch zijn. De vredespijp die vandaag rond Doel wordt gerookt, voedt de overtuiging dat ons oude Vlaamse overlegmodel dan toch nog zo stom niet is. Volgens mijn kinderen ligt het aan de leeftijd. Ik vind oude modellen inderdaad niet mis. Leve de oude modellen(*)!
(*) De foto van de auteur is niet representatief voor deze stelling
